@article { author = {کرم اللهی, نعمت الله and خانمحمدی, کریم and سوزنچی, حسین and ملک خانی, فاطمه}, title = {بررسی چیستی و چالش‌های سوگیری مردانه فعالیت‌های مراکز فرهنگی ـ مذهبی از منظر مدیران فرهنگی}, journal = {دوفصلنامه علمی پژوهشی دین و سیاست فرهنگی}, volume = {5}, number = {1}, pages = {7-36}, year = {2018}, publisher = {شورای تخصصی حوزوی شورای عالی انقلاب فرهنگی}, issn = {2423-7124}, eissn = {}, doi = {}, abstract = {نگاهی اجمالی به ویژگی­های فرهنگی قشر مذهبی نشان می­دهد که فعالیت‌ها و برنامه‌ریزی‌های فرهنگی این قشر، بیشتر سویه مردانه پیدا کرده و اغلب مراکز فرهنگی یا اختصاص به مردان دارند و یا به صورت حاشیه‌ای به زنان می‌پردازند. این مسئله در درازمدت جامعه مذهبی را دچار آسیب کرده و موجب شکاف فرهنگی بین بانوان و همسرانشان شده است. پژوهش پیشرو که به روش دلفی انجام شده است با هدف دستیابی به الگوی مطلوب حضور بانوان در فعالیت‌های فرهنگی به­عنوان کنشگر و یا مخاطب عام در جامعه­ی اسلامی، بر آن است تا در گام نخست، وضعیت کنونی را از منظر مدیران مراکز فرهنگی ـ مذهبی شناسایی و معرفی کند. برای این منظور، نشانگاه‌های اصلی پژوهش، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم و حوزه علمیه خواهران در نظر گرفته شد و با بیست مدیر فرهنگی در سطوح کلان و میانی مصاحبه­ی عمیق به عمل آمد. برخی از مدیران بروز چنین مسئله‌ای را حاصل تصورات ذهنی و کلیشه‌های مرسوم در باب زنان می‌دانستند اما عده‌ای، مشکلات عملی این مسیر را، عامل کاهش تمایل به کار با بانوان و برای بانوان تلقی می­کردند. برای این پژوهش چهار خرده­گفتمان، ذیل گفتمان اصلی جامعه مذهبی تعریف شدند: گفتمان تفاوت، گفتمان برابری مجموعی، گفتمان برابری گزاره­ای، گفتمان اتحاد.}, keywords = {فعالیت فرهنگی,بانوان,قشر مذهبی,مدیران فرهنگی,سپاه پاسداران انقلاب اسلامی,حوزه علمیه خواهران,دفتر تبلیغات اسلامی حوزه قم}, url = {https://www.jrcp.ir/article_81836.html}, eprint = {https://www.jrcp.ir/article_81836_a5bd2d2284b2f8cf081c49a68036f028.pdf} } @article { author = {هاشمیان, سیدمحمدحسین and انواری, محمد رضا}, title = {دلالت‌های نظریه کنشگر شبکه در سیاست‌گذاری فرهنگی: تعامل تکنولوژی و انسان در سیاست‌گذاری}, journal = {دوفصلنامه علمی پژوهشی دین و سیاست فرهنگی}, volume = {5}, number = {1}, pages = {37-64}, year = {2018}, publisher = {شورای تخصصی حوزوی شورای عالی انقلاب فرهنگی}, issn = {2423-7124}, eissn = {}, doi = {}, abstract = {نظریه‌های فرهنگی نقش به‌سزایی در فرآیند سیاست‌گذاری فرهنگی دارند. از جمله نظریه‌های متأخر که خاستگاه فرانسوی دارد، نظریه کنشگر- شبکه برونو لاتور است. این نظریه با رد دوگانه عاملیت- ساختار، شبکه‌ای از کنشگران ناهمجنس را مطرح می‌کند و به عاملیت انسان، طبیعت و تکنولوژی در کنار هم معتقد است. ساختار مقاله از دو بخش اصلی تشکیل شده است. ابتدا به‎مرور اجمالی مفاهیم و اصول مهم نظریه می‌پردازد و در قسمت دوم با استفاده از روش «دلالت‌پژوهی» و رویکرد برایشی، با مراجعه به آثار مکتوب پیرامون این نظریه، دلالت‌هایی که این نظریه در سیاست‌گذاری دارد، استخراج شده است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد، این نظریه با رد ذات‌گرایی و ابزارگرایی نسبت به تکنولوژی، از عاملیت تکنولوژی «به‌همراه» انسان دفاع می‌کند و معتقد است اتوریته در دست هیچ‌کدام (انسان و تکنولوژی) نیست. ناگهان ظهوری و غیرخطی بودن نظام خط‌مشی، توجه به سیاست‌های متکثر به جای تمرکز بر سیاست واحد، جایگزینی شبکه کنشگران ناهمجنس به جای کنشگر انسانی و ارزیابی مستمر سیاست‌ها به دلیل ترجمه و پیوند دائمی شبکه‌ها به یکدیگر از دلالت‌های دیگر این نظریه در سیاست‌گذاری است.}, keywords = {کنشگر شبکه,لاتور,سیاست‌گذاری فرهنگی,تکنولوژی,انسان}, url = {https://www.jrcp.ir/article_81056.html}, eprint = {https://www.jrcp.ir/article_81056_e24e6d19c34c7f583819e878bd41fccd.pdf} } @article { author = {صادقی فسایی, سهیلا and عالی زاده, عباس}, title = {از انتخاب تا تغییر رشته ی تحصیلی: امکان نوع شناسی مهاجران تحصیلی}, journal = {دوفصلنامه علمی پژوهشی دین و سیاست فرهنگی}, volume = {5}, number = {1}, pages = {65-90}, year = {2018}, publisher = {شورای تخصصی حوزوی شورای عالی انقلاب فرهنگی}, issn = {2423-7124}, eissn = {}, doi = {}, abstract = {چکیده تغییر رشته در مقطع تحصیلات تکمیلی طی سالیان اخیر، از چالش‌های جدید وزارت علوم و آموزش و پرورش ایران به شمار می‌رود که پژوهش حاضر توجه خود را بدان معطوف داشته است. چیستی، چرائی و چگونگی تغییر رشته، سه محور اساسی پرسش از این پدیده‌ی نوظهورند که مقاله‌ی حاضر می‌کوشد از طریق سنخ­شناسی(تیپ­بندی) تغییررشته­دهندگان به این سه پرسش تا حدی پاسخ گوید. سنخ­شناسی مبتنی بر اظهارات خود آنان و مصاحبه‌های به عمل آمده از ایشان، راهبرد اصلی مقاله‌ی حاضر و وجه توجه آن به پدیده‌ی مذکور است. جهت ارائه‌ی توصیفی عمیق و به دور از سوگیری، از روش پدیدارشناسی بهره گرفته شده است. از منظر افراد، بین 8 تا 9 مرحله‌ی تعیین‌کننده در جریان فرایند تغییر رشته قابل تفکیک است که در هر یک از این مراحل افراد بر حسب شرایط و انگیزه‌ها،  سنخ­شناسی می‌گردند. در نهایت اصلی‌ترین تفکیک و سنخ­شناسی و دوگانه‌ی قابل ارائه در این خصوص، یکی دوگانه‌ی تغییر رشته‌های بنیادین- غیر بنیادین و دیگری تغییر رشته‌های مدرن- سنتی‌اند. چیستی و چرائی تغییر رشته برای هر کدام از سنخ­‌های مذکور، معنائی متفاوت دارند گر چه در عموم آنان، چگونگی این فرایند سیری مشابه و مقارن دارد.      }, keywords = {تغییر رشته تحصیلی,سنخ شناسی(تیپ بندی) مهاجران,تغییر رشته‌ بنیادین,هدایت تحصیلی,عدم رضایت,پدیدارشناسی}, url = {https://www.jrcp.ir/article_82701.html}, eprint = {https://www.jrcp.ir/article_82701_84a6e479dfe768e1b76a2f38f212a5ec.pdf} } @article { author = {امامی, سید مجید and واثقی بادی, محمد}, title = {فراترکیب اثرات جهانی‌شدن بر نهاد علم در بستر جمهوری اسلامی ایران}, journal = {دوفصلنامه علمی پژوهشی دین و سیاست فرهنگی}, volume = {5}, number = {1}, pages = {91-122}, year = {2018}, publisher = {شورای تخصصی حوزوی شورای عالی انقلاب فرهنگی}, issn = {2423-7124}, eissn = {}, doi = {}, abstract = {نظریه جهانی‌شدن یکی از معروف‌ترین نظریات علوم اجتماعی است که با هدف تداوم و تقویت مدرنیته ارائه‌ شده است. هرچند جهانی‌شدن یک واقعیت اجتماعی است ولی صورت‌بندی علمی و ادبیات نظری گسترده‌ی آن، جهت بسط و تقویت تمدن و فرهنگ غرب به کار گرفته‌شده است. پدیده جهانی‌شدن در موضوعات مختلف اجتماعی اثرات مثبت و منفی مختلفی داشته است که البته این اثرات در کشورهای مختلف نیز متفاوت بوده است. در این میان، جهانی‌شدن نهاد علم با پیچیدگی‌های بیشتر و عمیق‌تری مواجه است. در این پژوهش به دنبال فراترکیب اثرات جهانی‌شدن برنهاد علم در جمهوری اسلامی ایران بوده‌ایم و بر همین اساس تمام آثار مربوط به اثرات جهانی‌شدن علم بر مناسبات علمی جمهوری اسلامی که موردتوجه سیاست پژوهان بومی کشورمان قرارگرفته‌اند، به‌وسیله الگوی فراترکیب و روش تحلیل مضمون موردمطالعه قرارگرفته‌اند و بر اساس نتایج آن به فراترکیب اثرات جهانی‌شدن علم دست‌یافته‌ایم. نتایج فراترکیب در چهار رکن اثرات آموزش جهانی‌شدن علم، اثرات پژوهشی جهانی‌شدن علم، اثرات جهانی‌شدن علم بر مدیریت و ساختار دانشگاهی و درنهایت اثرات جهانی‌شدن علم بر فرهنگ علمی کشور، دسته‌بندی‌شده‌اند.}, keywords = {جهانی‌شدن,نهاد علم,اثرات آموزشی و پژوهشی,اثرات ساختاری و مدیریتی,اثرات بر فرهنگ علمی- دانشگاهی}, url = {https://www.jrcp.ir/article_81057.html}, eprint = {https://www.jrcp.ir/article_81057_a646bb69ebdb6d5e7d762047830a876e.pdf} } @article { author = {افروغ, عماد and اسماعیلی, هادی}, title = {نشانه‌شناسی گفتمانی سبک‌زندگی در دهه 1380؛ مطالعه موردی سه سریال درام}, journal = {دوفصلنامه علمی پژوهشی دین و سیاست فرهنگی}, volume = {5}, number = {1}, pages = {123-146}, year = {2018}, publisher = {شورای تخصصی حوزوی شورای عالی انقلاب فرهنگی}, issn = {2423-7124}, eissn = {}, doi = {}, abstract = {در مقاله پیش‌رو مساله نمودهای تحول سبک زندگی در دهه 1380 مطالعه شده است. از آنجا که رسانه‌ها هم نمودی از واقعیت‌های اجتماعی هستند و هم بر زیست اجتماعی تاثیرگذارند از این رو مطالعه محتوای رسانه‌ای برای شناخت توده از جایگاه بالایی برخوردار است. تلویزیون از توده‌ای‌ترین رسانه‌ها است و مطالعه آن می‌تواند ما را به درک ذائقه توده نزدیک کند. ما در این مقاله پس از انتخاب سه سریال ایرانی با موضوعیت خانواده و در ژانر درام سعی کرده‌ایم مولفه‌های اصلی سبک زندگی در بعد تعاملات اجتماعی(درون و بیرون از خانواده)،الگوی مصرف و چشم‌انداز اخلاقی را به روش نشانه‌شناسی گفتمانی در دهه 1380 مطالعه کنیم و تحولات آن را بازشناسیم. نتایج به دست آمده حاکی از تغییرات قابل توجه در جامعه ایران در دهه 1380 به لحاظ ارزشی و هنجاری است و به نظر می‌رسد که شرایط اجتماعی-سیاسی در بروز این وضعیت تاثیر گذار بوده‌اند. این تحولات در مقایسه با دو دهه 1360 و 1370 سویه منفی دارند.}, keywords = {سبک‌زندگی,سریال‌های دهه 1380,فضای اجتماعی-سیاسی,نشانه‌شناسی گفتمانی}, url = {https://www.jrcp.ir/article_81055.html}, eprint = {https://www.jrcp.ir/article_81055_327a630b54414c63baf187035787f31d.pdf} } @article { author = {همدانی, مصطفی}, title = {تولید علم انسانی قرآنی بدون التزام به قواعد تفسیر (نقد کتاب «هم‌شناسی فرهنگی؛ الگوی قرآنی ارتباطات میان‌فرهنگی» در ابعاد صوری، ساختاری، تفسیری و ارتباط‌شناختی)}, journal = {دوفصلنامه علمی پژوهشی دین و سیاست فرهنگی}, volume = {5}, number = {1}, pages = {147-180}, year = {2018}, publisher = {شورای تخصصی حوزوی شورای عالی انقلاب فرهنگی}, issn = {2423-7124}, eissn = {}, doi = {}, abstract = {این جستار با دغدغة روشمندی در استنباط از نصوص دینی بالاخص قرآن کریم در فرآیند تولید علوم انسانی اسلامی، و تاکید بر احتیاط تمام در استفاده از اندیشه­های علوم انسانی رایج در تفسیر آیات و روایات خصوصاً دقت در عقبة معرفتی گزاره­های برآمده از متون علوم انسانی، به نقد کتاب «هم­شناسی فرهنگی؛ الگوی قرآنی ارتباطات میان­فرهنگی» از حیث محتوایی (تفسیری و ارتباط­شناختی) پرداخته است.کتاب یادشده، تالیف آقایان دکتر غمامی و حجت الاسلام دکتر اسلامی­ تنها است. هستۀ اصلی این کتاب استفاده از آیۀ 13 سورۀ حجرات است که ادعا شده است برای خروج انسانها از اختلافی که در قوس نزول به آن گرفتار شده­اند، به همشناسی فرهنگی توصیه کرده است.پژوهۀ فرارو علاوه بر ارائة برخی ایرادها در محتوای ارتباط­شناختی کتاب یاد شده، نشان داده است که این کتاب در روش تفسیر و فهم آیات و روایات نیز اشکال بنیادی دارد؛ خصوصاً در تفسیر آیۀ 13 سورۀ مبارکة حجرات که طبق قواعد تفسیر هیچ دلالتی بر مدعای نویسندگان(یعنی همشناسی فرهنگی که برای نخستین بار توسط زکی میلاد مطرح شده است) ندارد، بلکه راهبردهای اسلامی، دیگر آیات قرآنی، اندیشه­های عموم مفسران فریقین تا عصر حاضر (جز برخی نواندیشان معاصر مانند فضل­الله و المیلاد)، شان نزول آیه، روایات تفسیری و قرائن سیاقی آیه بر خلاف آن است.}, keywords = {ارتباط فرهنگی,روششناسی علوم انسانی اسلامی,تعارف,روششناسی اجتهاد,همشناسی}, url = {https://www.jrcp.ir/article_81059.html}, eprint = {https://www.jrcp.ir/article_81059_0b25b1666aa2efa341679dd001f1534c.pdf} }