2024-03-28T22:48:28Z
https://www.jrcp.ir/?_action=export&rf=summon&issue=13845
دوفصلنامه علمی پژوهشی دین و سیاست فرهنگی
2423-7124
2423-7124
1398
6
1
بازخوانی انتقادی سند نقشه مهندسی فرهنگی با تکیه بر اصول خطمشیگذاری فرهنگی در سیره نبوی
میثم
آقداغی
مطالعه خطمشیگذاری فرهنگی با رویکرد انتقادی میتواند به صورت سلبی و ایجابی به بهبود، اصلاح و تکمیل خطمشیها کمک کند. تحلیل کیفی اسناد سیاستی یکی از رویکردهای تحلیل خطمشی است. در این مقاله با تکیه بر اصول خطمشیگذاری فرهنگی در سیره نبوی که پیشتر در پژوهشی توسط نگارنده مطالعه و منتشر شده است، سند نقشه مهندسی فرهنگی که یکی از مهمترین اسناد سیاستی کشور در حوزه فرهنگ است، بازخوانی شده و شواهد پوشش و اشراب اصول سیره نبوی در قسمتهای مختلف سند مورد بررسی و واکاوی قرار گرفته است. روش این پژوهش تحلیل محتوای کیفی با رویکرد قیاسی است. به این ترتیب که محتوای فصلهای مختلف سند (کلیات، مبانی ارزشها واصول، چشمانداز فرهنگی، اهداف فرهنگی، اولویتهای فرهنگی، راهبردها و اقدامات، و چهارچوب نهادی نظام) برای یافتن شواهد مرتبط با اصول هفتگانه (هدایتگری، جامعیت، تدریج، مسجد محوری، تقویت جایگاه خانواده و زنان، رشد و گسترش دانش و آگاهی) تحلیل شده است. بر اساس یافتههای پژوهش میزان انطباق محتوای سند نقشه مهندسی فرهنگی با اصول هفتگانه منبعث از سیره نبوی را میتوان بر روی پیوستاری در نظر گرفت، اصل «هدایتگری» و اصل «تقویت جایگاه خانواده و زنان» بیشتر از اصول دیگر مورد توجه سیاستگذار بوده و در قسمتهای مختلف سند پوشش داده شده است و برای اصل «مسجدمحوری» کمترین شواهد در قسمتهای مختلف سند مشاهده گردید.
خطمشیگذاری فرهنگی
تحلیل خطمشی
سیاستپژوهی
سیره نبوی
سند نقشه مهندسی فرهنگی
2019
08
23
7
38
https://www.jrcp.ir/article_101949_940466860ea108517b13065267cd0574.pdf
دوفصلنامه علمی پژوهشی دین و سیاست فرهنگی
2423-7124
2423-7124
1398
6
1
تحلیل فلسفی-حقوقی همجنسگرایی: گناه «لواط» یا حق «ازدواج همجنسگرایان»
حسین
سوزنچی
در میان مسائل بشری شاید کمتر مسألهای را بتوان یافت که زمانی از بزرگترین گناهان محسوب شده باشد و زمانی دیگر، یکی از مهمترین سرفصلهای حقوق بشر! مقاله حاضر ضمن توجه به تفاوت ظریف بین رفتارهای جنسی، با گرایشات همجنسخواهانه و هویت همجنسگرا، ابتدا مروری دارد بر تطوراتی که منجر به قانونی کردن ازدواج همجنسگرایان در جوامع غربی شد، تا معلوم کند که چگونه با یک سلسله برساختهای اجتماعی، امری که به عنوان «گناه» (یعنی جرمی که علاوه بر جرم بودنش در دنیا، عقوبت اخروی هم دارد) شناخته میشد، تدریجاً به عنوان «حق» بازنمود شد. سپس با تاملی فلسفی درباره آنچه مجوز «حق» دانستن چیزی برای انسان میشود، نشان دهد گشودن مدخلی با عنوان «حق همجنسگرایی» در زمره آنچه به عنوان حقوق بشر در عرصه جهانی قابل طرح است، نهتنها اقدامی ناموجه است، بلکه بر مبانیای تکیه زده، که قبول آن مبانی، علاوه بر اینکه امکان قبول حقوق بشر را، به عنوان یک امر جهانشمول که همگان موظف به رعایت آن باشند، زیر سوال میبرد، جایی برای دفاع از حقوق اقلیتها (که میخواهند «ازدواج همجنس گرایان» را به عنوان یکی از حقوق اقلیتها به رسمیت بشناسند) باقی نمیگذارد.
لواط
همجنسگرایی
حق
جنس
جنسیت
2019
08
23
39
62
https://www.jrcp.ir/article_101948_655ddfb1c38941d6f6375d97b9f19dfe.pdf
دوفصلنامه علمی پژوهشی دین و سیاست فرهنگی
2423-7124
2423-7124
1398
6
1
درآمدی بر سیاستگذاری درمتن و محتوای حکمت محور آموزش عمومی هنر
محمد علی
بهشتی
.علیرغم وجود دیدگاههای دینی و حکمی مثبت دربارهی زیبایی و هنر و همچنین قبول جایگاه عالی و کارکردهای مفید آن، باید گفت امروزه هنر و آموزش آن علیالخصوص آموزش عمومی هنر در کشور ما به یک چالش فرهنگی، آموزشی و تربیتی متفاوت با گذشته تبدیل شده است. مسالهی آموزش هنر در آموزش و پرورش رسمی و عمومی کشور را میتوان در عرصهها و سطوح مختلف راهبردی، مدیریتی، منابع انسانی، تحقیق و توسعه و محتوای آموزشی مطالعه کرد که در اینجا فقط عرصهی تدوین محتوا و متن آموزشی و تربیت عمومی هنر در سازمان تعلیم و تربیت کشور پی گرفته میشود. در این راستا کاستیها به واسطهی روش استقرایی شناسایی شده و سپس راهکارهایی نیز برای تحقق محتوای مطلوب و مدون در نظام شایستهی آموزش هنری مبتنی بر حکمت اسلامی و تراث آموزش سنتی هنر در این سازمان پیشنهاد میشود. تحقیق حاضر که با شیوهی توصیفی ـ تحلیلی و نیز تجویزی در منابع کتابخانهای و اسنادی صورت گرفته است، نشان میدهد که ضعف در انتخاب مبانی و نظریات و محتوای حکمتمحور موجب ایجاد کاستیهایی در تحقق آموزش هنر شایسته و بایستهی جمهوری اسلامی ایران و رسالت تمدن سازی انقلاب اسلامی در حیطهی متن و محتوای آموزشی شده است.
هنر
آموزش عمومی
سیاستگذاری فرهنگی
حکمت اسلامی
2019
08
23
63
84
https://www.jrcp.ir/article_106770_17a6976275f11748bd725686a35df9ee.pdf
دوفصلنامه علمی پژوهشی دین و سیاست فرهنگی
2423-7124
2423-7124
1398
6
1
صورتبندی مسائل رابطه حکومت و فرهنگ در سیاستگذاری
محمد صابر
اسدی
محمدصادق
نصراللهی
پیریزی الگوی دینی سیاستگذاری فرهنگی، نیازمند یک دستگاه نظری منسجم است. با بررسی وجه اختلاف و اشتراک گفتمانهای سیاستگذاری فرهنگی بهعنوان یک امر چندلایه و پیچیده، مسئله رابطه حکومت و فرهنگ اولین و مهمترین مسئله در این حوزه است. پاسخگویی به این مسئله نیازمند در اختیار داشتن دو نظریه، یکی پیرامون حکومت و دیگری پیرامون فرهنگ است که هر دو بر اساس مجموعه پیشفرضها و مبادی مفهومی و عقیدتی خاصی - خصوصاً در نسبت با دین- پدید میآیند و با ساختن یک مجموعهی معنا بخش و هنجارساز بخش مهمی از نیازهای نظری در سیاستگذاری فرهنگی را پاسخ میدهند. در این پژوهش با بررسی ادبیات نظری مطالعات سیاستگذاری فرهنگی و تحلیل آنها بر اساس منطق روش تحلیل مضمون، 93 پرسش اساسی به عنوان مضامین پایه در 3 مضمون فراگیر شامل مبادی مفهومی-عقیدتی مؤثر، نظریههای مؤثر و چالشهای نظری و 18 مضمون جهت دهنده شامل، شناخت هستی (خدا، طبیعت، جهان دیگر)، شناخت انسان، شناخت جامعه، فلسفه دین، معرفتدینی، حق حکومت، شکلگیری حکومت، گستره حکومت، ابزارهای حکومت، غایت حکومت، چیستی فرهنگ، شناخت فرهنگ، فرهنگ مطلوب، تغییر فرهنگ، امکان و حدود مداخله حکومت در فرهنگ، شناخت و اولویتبندی مسائل فرهنگی، عاملان رقیب حکومت در عرصه فرهنگ و مخاطب سیاستگذاری فرهنگی تحلیل شده و در نهایت مضامین این پرسشها در مدلی صورتبندی گشته است.
فرهنگ
حکومت
سیاستگذاری
سیاستگذاری فرهنگی
مسئله شناسی
2019
08
23
85
112
https://www.jrcp.ir/article_106769_da75ad1b003110f0c1ea2146ef445fd5.pdf
دوفصلنامه علمی پژوهشی دین و سیاست فرهنگی
2423-7124
2423-7124
1398
6
1
معناشناسی فرهنگی قومیِ زکات در قرآن رهیافتی برای صورتبندی معنای مصرف (مصرف متزاکیانه)
عباس
ابراهیمی
نعمت الله
کرم اللهی
علی اصغر
اسلامی تنها
روش معناشناسیفرهنگیقومی(همزمانی) با مهار پیشفرضها از طریق ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻣﻌﻨﺎیِاﺳﺎﺳﻲ و ﻧﺴﺒﻲ، ترسیم و تحلیل میدانهایمعنایی و روابط آن، بهصورت نظاممند اصولِحاکم و معنای فرهنگقرآنی را کشف مینماید. معناشناسی فرهنگیقومی زکات که از واژگان پربسامد در قرآن است میتواند مصرف مورد نظر قرآن را معنا و صورتبندی نماید. بررسی استعمالهای قرآنی، جانشینها و همنشینهای واژه در عبارات دیگر و توجه به واژههای متضاد، با ترسیم میدانمعنایی تزکیه ما را به مصرفِ مبتنی بر عقل، قصد ونفع یا همان مصرفمتزاکیانه ذیل نظام احسن رهنمون میسازد. نظامی که فاعلیت آن با خدا و در ادامه رسولان الهی است و بستر تحقق آن حکومت است. مخاطبش انسان باارداه، هدفش رشد و نمو و حرکت به سوی کمال و نتیجهاش حیات طیبه، فلاح و رستگاری است. در این نظام نماز اولین جلوه عبادى ایمان و بهترین وسیله رابطه عبد و مولاست و زکات به معنای اعم از مستحب و واجب، سبب رابطه عبد با خلق خدا است که نشان از توثیق ارتباط اقتصادی با نیازمندان است. نظامی که در آن تقابل بنیادی بین الله به عنوان فاعل تزکیه وشیطان به عنوان فاعل دس وجود دارد. این مقاله دریافته است که «تزکیه» در نظام احسن عبارت است از بیرون آوردن و آشکار ساختن نفس از زیر سلطه و حاکمیت هواها و شهوات که همان شکوفا ساختن و به فعلیت درآوردن تمام نیروها و ابعاد وصفات نیکوی انسان است. در برابر تزکیه، «دسّ» زمینهی هدایت نفس را بی اثر کرده، در نتیجه ظرفیتهای بد و نازیبا و زشت و... انسان پدیدار میگردد.
مطالعات قرآنی"
" معناشناسی"
"زکات"
"مصرف"
"مصرف متزاکیانه
2019
08
23
113
134
https://www.jrcp.ir/article_101951_f186b1e87e89e901b8f378276c029725.pdf
دوفصلنامه علمی پژوهشی دین و سیاست فرهنگی
2423-7124
2423-7124
1398
6
1
بررسی رویکردهای استعماری شوروی و انگلیس در ایران از رهگذر سینمای سیار
مجید
فدائی
قدرت های استعمارگر شوروی و انگلیس بصورت گسترده از ابزار تبلیغی سینمای سیار به منظور تاثیرگذاری فرهنگی، در ایران استفاده کرده اند. تاثیر گذاری فرهنگی که هربرت شیلر در نظریه امپریالیسم فرهنگی، آنرا روش نوین استعمارگران، برای تعقیب اهداف سیاسی و اقتصادی خود در کشورهای تحت سلطه می داند. این پژوهش به این مساله می پردازد که، رویکرد سینمای سیار دو قدرت رقیب یعنی شوروی و انگلیس در ایران چگونه بوده است؟ نتایج این پژوهش که مبتنی بر روش توصیفی و تحلیلی است و از طریق بررسی اسناد کتابخانه ای، مصاحبه و تحلیل محتوای فیلم ها به دست آمده است نشان می دهد. سینمای سیار شوروی از طریق بستر سازی فرهنگی به دنبال ایجاد هویت های جدید و کاذب در مناطق شمالی ایران بوده تا، یا زمینه الحاق این سرزمین ها را به سرزمین خود را فراهم آورد و یا با ایجاد مناطق خود مختار زمینه حکومت های دست نشانده وابسته به خود را فراهم سازد. اما برنامه تبلیغاتی انگلیس در ایران بر خلاف روس ها تهاجمی نبوده بلکه حالتی تدافعی داشته و فعالیت ها و بسترسازی فرهنگی آنها از طریق سینمای سیار بر خلاف راهبرد هویت سازی جعلی و مقطعی روس ها، فعالیتی ریشه ای، از طریق برنامه های آموزشی و مذهبی داشته و به دنبال تغییر هویت دینی و فرهنگی ایرانیان بوده که در نهایت و دراز مدت استحاله فرهنگی را در ایران سبب می شد.
"سینمای سیار"
"سینمای سیار شوروی"
"سینمای سیار انگلیس"
"امپریالیسم فرهنگی"
2019
08
23
135
156
https://www.jrcp.ir/article_101950_f48a308f81888c3f8fa09a0bf944cf98.pdf