شورای تخصصی حوزوی شورای عالی انقلاب فرهنگیدوفصلنامه علمی پژوهشی دین و سیاست فرهنگی2423-71246220200121واکاوی عوامل موثر بر موفقیت امام جماعت در نظام فرهنگی مسجدمحور732106771FAحمید خیرآبادیدانشگاه باقرالعلوممیثم لطیفیرئیس دانشکده مدیریت دانشکاه امام صادقمهدی ناظمی اردکانیرئیس دانشکده مدیریت دانشگاه عالی دفاع ملیJournal Article20181009مسجد بهعنوان اصیلترین نهاد فرهنگی برخاسته از اندیشه دینی، ظرفیتهای تاریخی و تمدنی فراوانی در دستیابی به اهداف فرهنگی نظام اسلامی دارد. در صورت سیاستگذاری و توجه مناسب به این ظرفیت و محوریت یافتن آن در فعالیتهای فرهنگی و اجتماعی، امکان پاسخگوئی به بسیاری از مسائل و مشکلات فرهنگی از این طریق فراهم خواهد شد. ما در این تحقیق به دنبال واکاوی عوامل موثر بر موفقیت امام جماعت در نظام فرهنگی مسجدمحور از دیدگاه مقام معظم رهبری حضرت آیت الله خامنه ای(مدظلهالعالی) هستیم. در نظام فرهنگی مسجدمحور، شکلدهی به باورها، عادات و کنشهای اجتماعی با محوریت مساجد و با توجه به کارکردهای آن صورت میپذیرد. لذا با استفاده از روش تحلیل مضمون بیانات و پیامهای معظم له پیرامون امام جماعت در مساجد بررسی و مضامین پایه، سازمان دهنده و فراگیر استخراج و صورتبندی شدهاند. مضامین فراگیر استخراجشده شامل ضرورت حضور امام، نقش امام، نگرش امام، وظایف امام و موانع ایفای شان توسط امام خواهد بود که در ادامه به تبیین مضامین سازمان دهنده ذیل هر یک از مضامین فراگیر خواهیم پرداخت. در صورت ایفای نقش و موفقیت امام جماعت در مسجد میتوان امیدوار بود کارکردهای مسجد احیا شده و مسجد بتواند نقش محوری خود در نظام فرهنگی را به خوبی ایفا نماید.https://www.jrcp.ir/article_106771_568c722a5c088d148578b2cd9da03587.pdfشورای تخصصی حوزوی شورای عالی انقلاب فرهنگیدوفصلنامه علمی پژوهشی دین و سیاست فرهنگی2423-71246220200121اتواتنوگرافی به مثابه روش پژوهش3354106894FAسید محمد ذوالفقاریدانشگاه باقر العلوم (ع)سیدمحمدحسین هاشمیاندانشیار دانشگاه باقرالعلوم علیه السلامJournal Article20200427پس از دههها توجه به روشهای اثباتگرایانه به عنوان رویکردی کمی در پژوهشهای حوزه علوم انسانی، بار دیگر روشهای کیفی مورد توجه قرار گرفته است. از روشهای کیفی پژوهشی جدید که در شاخههای مردم شناسی، علوم ارتباطات و انسان شناسی مورد توجه قرار گرفته است، راهبرد روش شناختی «خودمردم نگاری» یا اتواتنوگرافی است. اتواتنوگرافی علیرغم ریشه عمیقی که در مطالعات مردم شناسی و روش شناختی دارد، شاید کمی بیش از یک دهه است که با کاربرد گسترده تر از سوی محققان مورد استفاده قرار میگیرد. اتواتنوگرافی ظرفیتهای متعددی برای تحلیل جامعه، فرهنگ، انسان و تجربههای زیستی در اختیار پژوهشگر قرار میدهد و شرایطی را مهیا میکند تا محقق بتواند به بازاندیشی محیط و موضوع مورد مطالعه خود بپردازد و بستری را فراهم میکند تا پژوهشگر بتواند به تولید دانش در زیست بوم مورد مطالعه بپردازد. در این رویکرد پژوهشی، تجارب محقق از جمله منابع اطلاعاتی مهم در فرایند تحقیق است و کمک میکند تا به فهم عمیقتری از محیط اجتماعی و فرهنگی برسد و حتی پژوهشهای اجتماعی و فرهنگی را با بهرهگیری از نوعی خودآگاهی انتقادی در قالب تجربههای شخصی به حوزه عمومی گسترش دهد. روش اتواتنوگرافی با مولفهی بازخوداندیشی و بازخودنگری را میتوان با قرائتی اصیل از مبانی نظری اسلامی بازتعریف و ارتقا داد. به عبارتی در این نوشتار به دنبال معرفی روش کیفی اتواتنوگرافی هستیم. در این پژوهش نشان خواهیم داد که آن دسته از تجارب شخصی که قابلیت اشتراکگذاری با سایر افراد جامعه را دارد، با روش اتواتنوگرافی به خوبی توصیف، تببیین و تحلیل خواهد شد.https://www.jrcp.ir/article_106894_066fe9ac2b297c6ef8eaf7684b96c7c7.pdfشورای تخصصی حوزوی شورای عالی انقلاب فرهنگیدوفصلنامه علمی پژوهشی دین و سیاست فرهنگی2423-71246220200121سیستم پاسخگویی مالی در حکمرانی تعالی گرا5578106775FAمریم سادات هاشمی نسبدانشکده مدیریت و حسابداری، پردیس فارابی دانشگاه تهران، قم، ایرانعلی اصغر پورعزتگروه مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایرانعلی حمیدی زادهگروه مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت و حسابداری، پردیس فارابی، دانشگاه تهران، قم، ایرانغلامحسین محرم پورتهران، ایرانJournal Article20190819دموکراسی، مفهومی است که دولتهای زیادی مدعی آنند درحالیکه در بسیاری از موارد، در جامعه جهانی، به علت نقض اصول دموکراتیک، در معرض انتقاد افکار عمومی قرار گرفتهاند. در اصول متعددی از قانون اساسی جمهوری اسلامی بر مسئول بودن مقامهای حکومتی و سازمانهای دولتی تاکید شدهاست که لازمه آن، پاسخگویی است. پاسخ-گویی مالی، به معنای مسئولیت داشتن دربرابر منابع مالی عمومی در اختیار دولتها است. باورها، پارادایمها و اصول حاکم بر نظامهای سیاسی کشورها، نحوه پاسخگویی مالی را مشخص میسازد. درحالیکه نظریههای ناظر بر سیستم حکمرانی در جمهوری اسلامی، گویا هنوز کفایت لازم را ندارند تا بتوانند جامعهای متعالی و دموکرات رقم بزنند. این پژوهش بهدنبال استخراج مدل پاسخگویی مالی در حکمرانی تعالیگرا میباشد. در این پژوهش، تلاش شده با استفاده از تحلیل تم از 12 مصاحبه با اساتید و متون موجود در حوزه حکمرانی تعالیگرا، خرده سیستمهای پاسخ-گویی مالی شامل بودجهریزی، حسابداری و حسابرسی متناسب با آن معرفی شوند. دو مضمون « تکنیک و روش خرده نظام پاسخگویی مالی» و « ویژگیها و اصول بودجهریزی حکمرانی تعالیگرا» شکل گرفت. در نهایت، با توجه به ویژگیهای بودجه ریزی، مدلی تحت عنوان بودجهریزی هولوگرافیک استخراج شد. حسابداری چند سطحی و حسابرسی جامع نیز، به منزله تکنیکهای پاسخگویی در این خردهسیستم پاسخگویی مالی معرفی شد. روش حسابداری مناسب برای حکمرانی تعالیگرا، حسابداری چندسطحی است تا بتواند انواع شیوههای پاسخگویی موردنیاز را پوشش دهد و پیشنیازی برای تصمیم گیری و بررسی نهادهای دریافت کننده بودجه از دولتها باشد و در تعیین نوع حسابرسی، وظایف حاکمیت و تصدیگری دولت حایز اهمیت است.https://www.jrcp.ir/article_106775_e2e8394dae60291443556178a6063a0e.pdfشورای تخصصی حوزوی شورای عالی انقلاب فرهنگیدوفصلنامه علمی پژوهشی دین و سیاست فرهنگی2423-71246220200121اسلام معاصر، در میانه دیپلماسی احیاء تراثی و رویکرد تمدنی80102106774FAمحمدحسن احمدیدانشگاه تهرانJournal Article20190128تمدن اسلامی، یکی از دیرینهترین تمدنهای بشری است که توانسته با گذرزمان، بر عمق خود بیفزاید و همواره به عنوان رکنی تاثیرگذار در تمدن بشری، ایفای نقش کند. در پیشینه شناسی و تجزیه و تحلیل اجزای این تمدن، دو نوع نگاه میتواند مورد توجه باشد. نگاه اول، رویکرد احیاء تراثی؛ به این صورت که تلاش کنیم تا تمدن را مبتنی بر متون متقدم و یکان یکان گزارشهای دینی یا متون دینی، تحلیل کنیم. رویکرد دوم، رویکرد بر اساس حافظه تمدنی است. حافظه تمدنی، صرفا در قالب گزارشهای تاریخ موصوف به خبرواحد، قابل توصیف نیست. بخش اعظمی از میراث تمدنی اسلامی در قالب هایی فراتر از گفتمان مبتنی بر اخبار آحاد قابل مستندسازی است. بسنده کردن به میراث مکتوب به عنوان تنها بخش میراث تمدنی باید به توجه بایسته به حافظه تمدنی ارتقاء یابد. رویکرد احیاء تراثی نسبت به معارف دین تا حدود زیادی متاثر از روش فقهی و به تبع آن نوعی اخباریگری است. بدون آنکه بخواهیم جایگاه روش نقل روایی را در دوران معاصر تنزل دهیم، اما نباید از آن، به عنوان یک روش به اقتضای دوره متقدم نیز غفلت کرد.https://www.jrcp.ir/article_106774_f1cdce7f9e2ba7a9d5f15edb6a25115c.pdfشورای تخصصی حوزوی شورای عالی انقلاب فرهنگیدوفصلنامه علمی پژوهشی دین و سیاست فرهنگی2423-71246220200121پدیدارشناسی مساله فرهنگی جمهوری اسلامی ایران از منظر مدیران، صاحبنظران و فعالان فرهنکی104126106982FAمحمد عربزادهدانشگاه باقرالعلومنعمت الله کرم اللهیدانشیار دانشگاه باقرالعلوم علیه السلامحسن بنیانیانعضو شورای عالی انقلاب فرهنگیJournal Article20191208انقلاب اسلامی را میتوان پدیدهای کاملاً فرهنگی دانست که فرهنگ مهمترین بستر وقوع و توسعهی آن و در همان حال بزرگترین تهدید آن است. این مقاله کوشیده با اتکا به سه مرحلهی روش پساپدیدارشناسانهی «تغیّر» از طریق گفتگوی عمیق با نوزده نفر از مدیران، صاحبنظران و فعالان فرهنگی شناختهشده و تاثیرگذار کشور به روایت نسبتاً کاملی از واقعیت مسألهی فرهنگی ج.ا. برسد و چشمانداز فرهنگی کشور در صورت تداوم وضع موجود را ترسیم کند و ضروریترین سیاستها برای بهبود وضعیت را بشناسد.<br />با توجه به دادههای بهدستآمده از گفتگوها، «اختلال در مولفههای همبستگی اجتماعی»، «عوارض ذاتی تجدد و مدرنیته»، «کاهش جایگاه دین و زوال دینداری»، «کارگزاران و مدیران کارنابلد»، «نابسامانی و عدم توازن ساختار حکمرانی» و «ابتلای الهی به اقتضای مسیر رشد» جنبههای گوناگونی از واقعیت مسألهی فرهنگی ج.ا. هستند و مشارکتکنندگان در پژوهش باور دارند که چشمانداز فرهنگی جمهوری اسلامی در صورت تداوم شرایط موجود اینگونه خواهد بود: «آشفتگی و هرجومرج ارزشی و فرهنگی»، «تغییر ماهیت و تبدیل نظام» یا «رشد فرهنگی جامعه و تثبیت بنیادین نظام».https://www.jrcp.ir/article_106982_a03a37acf4de28b77abc3102a3df0781.pdfشورای تخصصی حوزوی شورای عالی انقلاب فرهنگیدوفصلنامه علمی پژوهشی دین و سیاست فرهنگی2423-71246220200121گونهشناسی بازنمایی خودهای روحانیت در شبکه اجتماعی اینستاگرام؛ ظرفیتها و چالشها127159106772FAسید محمد کاظمی قهفرخیپژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامیمهدی مولائی آرانیعضو هیات علمی گروه مطالعات فرهنگی اجتماعی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامیJournal Article20180903«خود» بهعنوان مفهوم چالشبرانگیز قرن بیستم تاکنون در دو طیف ذاتگرا و تجربهگرا موردبحث و بررسی قرار میگیرد. گروه اول آن را منحصربهفرد میدانند و دسته دوم آن را محصول کنش اجتماعی صورتبندی میکنند. گافمن در نگاه دوم تلاش نمود تا با ایجاد یک تشابه بین تئاتر و زندگی روزمره نظریه نمایشی خود را در این مورد بیان نماید. او بهعنوان یکی از اندیشمندان مکتب کنش متقابل نمادین و متأثر از زیمل بود گسترش ارتباطات در شرایط کنونی را متغیر مستقل و شکلگیری خود را در این فرایند قابلمذاکره میدانست. نگاه گافمنی به شکلگیری خود با تغییر ابزارهای رسانهای تعاملی که دارای شاخصه همگرایی است، متفکران این حوزه را برای بازخوانی این موضوع و تفسیر خودهای مجازی متقاعد نمود. شناسایی خودهای نمایشگر، بازیگر و مقاومتکننده و تطبیق آن بر فضای مجازی این امکان را به محققان اجتماعی میدهد تا گونههای کنشگری آنها را در مقتضیات جدید صورتبندی نمایند. در این مقاله تلاش داریم تا با خوانش گافمنی بازنمایی مجازی طلاب، چالشها و ظرفیتها در این زمینه را احصا نماییم. برای این منظور با شناسایی موردهای دارای ویژگی متمایزکننده، حدود 40 مورد از صفحات اینستاگرام انتخاب و با روش تحلیل محتوای کیفی ابعاد نظریه گافمنی بر کنشگری مجازی طلاب، مورد تجزیهوتحلیل قرار میگیرد.https://www.jrcp.ir/article_106772_f75b530b693b47a37b198fdd2665e04b.pdf