نشانه شناسی ساختارگرا و سیاستگذاری فرهنگی

نویسنده

دانشجوی دکتری فرهنگ و ارتباطات دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام

چکیده

نشانه‌شناسی ساختارگرا از نشانه‌شناسی به عنوان ابزاری تحلیلی برای بررسی حضور فرهنگ و ایدئولوژی در نمودها و مؤلفه‌های فرهنگی بهره می‌برد. این را می‌توان نقطه تلاقی نشانه‌شناسی ساختارگرا به عنوان یک نظریه فرهنگی با سیاست‌گذاری فرهنگی دانست. نشانه‌شناسی ساختارگرا در زمینه سیاست‌گذاری فرهنگی از امکانات و مزیت‌های نسبی و نیز محدودیت‌ها و نقص‌هایی برخوردار است. تمرکز بر حوزه‌ی فرهنگ به عنوان یک مزیت این نظریه و در مقابل عدم توجه به تعامل دو سویه‌ی فرهنگ با دیگر ساحت‌های حیات اجتماعی، بررسی مسائل و مشکلات فرهنگی در سطح ساختارهای کلان فرهنگی و در مقابل ناتوانی در بررسی سطح خرد، توجه به توصیف و تبیین مقولات فرهنگی و در مقابل عدم رویکرد تجویزی و معطوف به تغییر برخی از این امتیازها و محدودیت‌هاست. همچنین می‌توان نسبت بین نشانه‌شناسی ساختارگرا با «گفتمان‌ها» ، «مکاتب» و «مدل‌های» سیاست‌گذاری فرهنگی را مطرح کرد و همسازی و هماهنگی و احیانا ناسازگاری بین آنها را بررسی نمود.

کلیدواژه‌ها


  1.  

    1. احمدی، بابک؛ ساختار و تأویل متن؛ چ دوازدهم، تهران: مرکز، 1371.
    2. اسمیت، فیلیپ؛ درآمدی بر نظریه­ی فرهنگی؛ ترجمه حسن پویان؛ چ دوم، تهران: دفتر پژوهش‏های فرهنگی، 1387.
    3. اشتروس، کلود لوی؛ «بررسی ساختاری اسطوره»؛ ارغنون، ش14، 1373.
    4. الوانی، مهدی و فتاح شریف‏زاده؛ فرآیند خط­مشی­گذاری عمومی؛ چ ششم، تهران: دانشگاه علامه طباطبایی، 1387.
    5. پین، مایکل؛ بارت فوکو- آلتوسر؛ ترجمه پیام یزدانجو؛ چ اول، تهران: مرکز، 1379.
    6. جمعی از نویسندگان؛ سرگشتگی نشانه­ها: نمونه­هایی از نقد پسامدرن؛ گزینش و ویرایش مانی حقیقی؛ چ اول، تهران: مرکز، 1374.
    7. سوسور، فردینان دو؛ دوره­ زبان‏شناسی عمومی؛ ترجمه کورش صفوی؛ چ دوم، تهران: هرمس، 1382.
    8. قلی­پور، رحمت‏الله؛ تصمیم­گیری سازمانی و خط­مشی­گذاری عمومی؛ چ دوم، تهران: سازمان مطالعه و تدوین علوم انسانی (سمت)، 1389.
    9. لارین، خورخه؛ مفهوم ایدئولوژی؛ ترجمه فریبرز مجیدی؛ چ اول، تهران: کتابخانه تخصصی وزارت امور خارجه، 1380.
    10. لچت، جان؛ پنجاه متفکر بزرگ معاصر؛ ترجمه محسن حکیمی؛ چ دوم، تهران: خجسته، 1378.
    11. متز، کریستین؛ نشانه­شناسی سینما؛ ترجمه روبرت صافاریان؛ چ اول، تهران: کانون فرهنگی هنری ایثارگران، 1376.
    12. مک کویین، دیوید؛ راهنمای شناخت تلویزیون؛ ترجمه فاطمة کرمعلی و عصمت گیویان؛ چ اول، تهران: اداره کل پژوهش­های سیما، 1384.
    13. مکوئیلان، مارتین؛ گزیده مقالات روایت؛ ترجمه فتاح محمدی؛ چ اول، تهران: مینوی خرد، 1388.
    14. مملیز، آندرو و جف براویت؛ درآمدی بر نظریه فرهنگ معاصر؛ ترجمه جمال محمدی؛ چ دوم، تهران: ققنوس، 1387.
    15. میرخندان (مشکات)، حمید؛ مطالعات دینی فیلم؛ چ اول، تهران: بنیاد سینمایی فارابی، 1392.
      1. Encyclopedia of Communication Theory; Editors: Stephen W. Littlejohn- Karen A. Foss, Sage Publications, 2009.
      2. The Sage Dictionary of Sociology; Steve Bruce and Steven Yearley, Sage Publications, First Ed, 2006.
      3. The Blackwell Dictionary of Western Philosophy; Nicholas Bunnin and Jiyuan Yu,  Blackwell Publishing, First Ed, 2004.
      4. Key Themes in Media Theory; Dan Laughey, McGraw-Hill Open University Press, First Ed, 2007.
      5. Semiotics of The 20th Century; Vyacheslav Ivanov, In: Signs System Studies; 36 (1), 2008.