جایگاه‌شناسی کلان ایده معنویت در بیانیه گام دوم مبتنی اندیشه حِکمی مقام معظم رهبری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری دانشگاه قم ، قم ، ایران

2 دانشجوی دکتری پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران.

چکیده

بیانیه گام دوم ضمن بازخوانی انتقادی جریان انقلاب در گام نخستین (چهل سال‌ی اول انقلاب)، به ترسیم سیاست‌های کلان و مؤلفه‌های اساسی حرکت انقلاب در ادامه مسیر می‌پردازد. یکی از این مؤلفه‌ها که به طور خاص در بیانیه گام دوم بدان پرداخته شده کلان ایده «معنویت» است. در این نوشتار سعی بر آن است تا با بازشناسی و جایگاه شناسی کلان ایده «معنویت» در اندیشه حِکمی مقام معظم رهبری مراد ایشان از معنویت در بیانیه گام دوم را روشن کنیم و ره‌آوردهای توجّه به آن را متذّکر شده، نشان دهیم که معنویت یکی از مقوّمات اصلی و وجه ممیّز جریان انقلاب اسلامی از دیگر رقیبان تمدنی است و عدم توجّه به «معنویت بایسته» سبب انحراف انقلاب از مسیر اصلی – حتی با فرض رشد در سایر زمینه‌ها- خواهد شد. برای رسیدن به این مطلوب با شیوه‌ای توصیفی و تحلیلی و استفاده از داده‌های کتابخانه‌ای، ضمن بازشناسی جایگاه دستگاه حکمت متعالیه نزد مقام معظم رهبری و تبیین مقوله «معنویت» در آن نظام حِکمی، مبرهن خواهد شد که معنویت به مثابه یکی از ویژگی‌های اصیل و فطری انسان، جایگاهی واقعی و بنیادین در دستگاه انسان شناسی مقام معظم رهبری دارد و مبتنی بر آن دارای پیوندی وثیق با اندیشه سیاسی اسلام است. در این دستگاه فکری ولی فقیه ضامن جریان معنویت در جامعه دینی در لایه‌های مختلف فردی و اجتماعی و سطوح خرد و کلان خواهد بود.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. ابن‌فارس، احمد (1404ق)، معجم مقاییس اللغه، قم، مکتب الاعلام الاسلامی.
  2. حسینی زبیدی‏، محمد مرتضی (1414ق)، تاج العروس من جواهر القاموس‏، بیروت، دار الفکر.
  3. خامنه‌ای، سیدعلی (1390)، بیانات در بیست‌ودومین سالگرد امام خمینیŠ، http://farsi.khamenei.ir.
  4. ــــــــــ (1377)، بیانات در جمع دانشجویان دانشگاه تهران، http://farsi.khamenei.ir.
  5. ــــــــــ (1374)، بیانات در دیدار اعضای‌ شورای‌ عالی‌ کنگرة بزرگداشت ملاصدرا، http://farsi.khamenei.ir.
  6. ــــــــــ (1386)، بیانات در دیدار جمعی از استادان، فضلا، مبلّغان و پژوهشگران حوزه‌های علمیه کشور، http://farsi.khamenei.ir.
  7. ــــــــــ (1383)، بیانات در دیدار جمعی از مسئولان وزارت امور خارجه، http://farsi.khamenei.ir.
  8. ــــــــــ (1382)، بیانات در دیدار جمعی از نخبگان حوزوی، http://farsi.khamenei.ir.
  9. ــــــــــ (1388)، بیانات در دیدار جمعى از نخبگان علمى کشور، http://farsi.khamenei.ir.
  10. ــــــــــ (1397)، بیانات در دیدار شرکت‌کنندگان در کنگرة نقش شیعه در پیدایش و گسترش علوم اسلامی، http://farsi.khamenei.ir.
  11. ــــــــــ (1374)، بیانات در مراسم ششمین سالگرد رحلت امام خمینیŠ، http://farsi.khamenei.ir.
  12. ــــــــــ (1397)، بیانیة گام دوم انقلاب خطاب به ملت ایران، http://farsi.khamenei.ir.
  13. ــــــــــ (1378)، پیام به کنگرة بزرگداشت ملاصدرا، http://farsi.khamenei.ir.
  14. ‏‏‫رودگر، ‌محمد‌جواد و ‌مائده شاکری‌راد (1392)، «علامه طباطبایی و عرفان شیعی»، پژوهش‌های اعتقادی کلامی، شمارة 9، ص49ـ76.
  15. ‏‫زمخشری، محمودبن‌عمر (1979م)، اساس البلاغه، بیروت، دار صادر.
  16. ‏‫شرتونی، رشید (1387)، مبادی العربیة فی الصرف و النحو، ج4، قم، دارالعلم.
  17. ‏‫صدرالدین شیرازی، محمد (1981م)، الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة، بیروت، دار احیاء التراث العربی.
  18. ‏‫طباطبایی، محمدحسین (1417ق)، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، مکتبة النشر الاسلامی.
  19. ــــــــــ (1354)، معنویت تشیع و ۲۲ مقاله دیگر، قم، تشیع.
  20. ــــــــــ (1428ق)، نهایة الحکمة، قم، مؤسسة نشر اسلامی.
  21. ‏‫عبودیت، عبدالرسول (1389)، خطوط کلى حکمت متعالیه: برگرفته از کتاب درآمدى به نظام حکمت صدرائى، تهران، سازمان مطالعات و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها، مرکز تحقیق و توسعة علوم انسانی و مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینیŠ.
  22. ــــــــــ (1388)، درآمدی به نظام حکمت صدرائی، تهران، سازمان مطالعات و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها، مرکز تحقیق و توسعة علوم انسانی و مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینیŠ.
  23. ‏‫عسکری، حسن‌بن‌عبدالله (1400ق)، الفروق فی اللغة، بیروت، دار الآفاق الجدیدة.
  24. ‏‫فنایی اشکوری، محمد (1384)، بحران معرفت نقد عقلانیت و معنویت تجددگرا، قم، مؤسسة آموزشی پژوهشی امام خمینیŠ.
  25. ‏‫مؤمنی، ناصر (1396)، «تربیت انسان در پرتو انسان‌شناسی صدرایی»، حکمت صدرایی، شمارة 2، ص153ـ168.
  26. مصباح یزدی، محمدتقی (1391)، چکیده‌ای از اندیشه‌های بنیادین اسلامی، قم، انتشارات مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینیŠ.
  27. ‏‫مطهری، مرتضی (1368)، مجموعه آثار، تهران، صدرا.
  28. ــــــــــ (1378)، یادداشت‌های استاد مطهری، تهران، صدرا.
  29. مظاهری سیف، حمیدرضا (1387)، جریان‌شناسی انتقادی عرفان‌های نوظهور، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
  30. ‏‫ملکیان، مصطفی (1381)، راهی به رهایی جستارهایی در باب عقلانیت و معنویت، تهران، نگاه معاصر.
  31. موسوی، سیدمهدی (1391)، «نقشة راه‌یابی به علوم انسانی اسلامی از منظر مقام معظم رهبری»، فصلنامة پژوهش‌های فرهنگی و اجتماعی، شمارة ۱، ص19ـ31.
  32. ‏‫میرمهدی، سیدرضا و دیگران (1392)، معنویت‌درمانی و رویکرد روان‌شناسی مثبت‌نگر، تهران، آوای نور.
  33. وست، ویلیام (1383)، روان‌درمانی و معنویت، ترجمة شهریار شریفی و سلطان‌علی شیرافکن، تهران، رشد.
  34. ‏‫Hornby, A.s (2010), Oxford advanced learner’s dictionary of current Englis, 8th edition,New York: Oxford University Press.
  35. Mayor, Michael (2009), Longman dictionary of contemporary English for advanced learners, fifth edition ,England, Longman / Pearson.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار