فروش معنویت به نرخ انرژی مثبت: تحلیل کالاهای معنویت عصرجدید در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی

چکیده

دریم‌کچر، اسماج، کاسه تبتی، تسبیح رودراکشا، بت‌های هندو، مجسمة بودا، سنگ‌های چاکرادرمانی، وسایل مدیتیشن و... کالاهایی «جنبش عصر جدید» است که فروش آنها در بازار محصولات فرهنگی ایران به‌خصوص در فضای مجازی رواج چشمگیری دارد. پرسش این پژوهش آن است که اولاً چه کالاهای «جنبش عصر جدید» در بازارهای مجازی ایران عرضه می‌شود؟ ثانیاً چه مضمون معنوی در پس فروش آنها وجود دارد و با چه توجیهی به خریدار فروخته می‌شود؟ روش این پژوهش تحلیل مضمون کیفی است، البته برای مقوله‌بندی، از تکنیک کدگذاری سه مرحله‌ای روش تئوری زمینه‌ای (به روایت اشتراوس ـ کوربین) استفاده شده است. پس از شناسایی کالاهای «جنبش عصر جدید» در دامنه تعریف شده، تحلیل مضمون آنها بر اساس یک مدل پارادایمی، که در مقاله از آن با عنوان «معیارهای چهارگانه» یاد می‌شود، مضامین اصلی در پس این محصولات و شبکة مضمونی آنها شناسایی و ارائه می‌شود. بر اساس یافتة این پژوهش، مضمون‌محوری در پس فروش این کالاها «جذب انرژی» است و مضامین پیرامونی آن، «جذب آرامش» «جذب آسایش» و «جذب درمان» است.

کلیدواژه‌ها


  1. استوکارد، کوکو فون (1399)، دانشنامة دین بریل، ترجمة مهدی لک‌زایی و علیرضا ابراهیم، قم، دانشگاه ادیان.
  2. بورس، استیو (1398)، دین در دنیای مدرن، ترجمة فیاض قرائی، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
  3. رمضانی، صدیقه (1399)، معنویت بی‌سامان، تهران، سازمان چاپ و نشر بین‌الملل.
  4. کلارک، پیتر (1400)، دائرة‌المعارف جنبش‌های دینی نوظهور، ترجمة هادی وکیلی، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
  5. فعالی، محمدتقی (1394)، نحله‌ها، فرقه‌ها، و نمادها، تهران، مؤسسة آل یاسین.
  6. وودهد، لیندا، (1396)، ادیان در دنیای مدرن، ترجمة حمید رضانیا و عبدالله غلامرضا کاشی، قم، دانشگاه ادیان.
  7. Aupers, Stef, and Dick Houtman, 2006, "Beyond the spiritual supermarket: The social and public significance of new age spirituality".Journal of contemporary religion, 21, No. 2.
  8. Carrette, Jeremy & Richard King, 2004, "Selling spirituality: The silent takeover of religion", Routledge.
  9. Eeva Sointu & linda Woodheed, 2008, "Spirituality, Gender, and Expressive Selfhood", Journal of the Scientific Study of Religion, 47, No. 2.
  10. Keri Davies &Paul Freathy, 2014, "Marketplace spirituality: challenges for the New Age retailer".
  11. Mikaelsson, Lisbeth, 2014, "New Age and the spirit of capitalism: energy as cognitive currency". In New Age Spirituality, Routledge.
  12. Nurit Zaidmam, 2007, "The New Age Shop-Church or Marketplace? Journal of Contemporary Religion", Vol. 22.
  13. White, Pamela, 2015, "Become a New Age Store Owner", FabJab.
  14. Turner, Bryan S. 2017, "Goods not Gods: New spiritualities, consumerism, and religious markets". In Consumption & Generational Change, Routledge.
  15. Possamai, adam, 2003, "Alternative Spiritualities and The Cultural Logic of Late Capitalism", culture and Religion.