TY - JOUR ID - 48944 TI - بازخوانی انتقادی عمل‌گرایی اجتماعی جورج هربرت مید بر مبنای حکمت متعالیه JO - دوفصلنامه علمی پژوهشی دین و سیاست فرهنگی JA - JRCP.IR LA - fa SN - 2423-7124 AU - سلطانی, مهدی AU - پارسانیا, حمید AD - دانشجوی دکتری فلسفه علوم اجتماعی AD - دانشیار دانشکده علوم اجتماعی تهران Y1 - 2016 PY - 2016 VL - 3 IS - 1 SP - 138 EP - 167 KW - مید KW - عمل‌گرایی KW - اجتماع KW - خود KW - حکمت متعالیه DO - N2 - جورج هربرت مید بنیان‌گذار پراگماتیسم و عمل‌گرایی اجتماعی است که بعدها توسط بلومر و دیگر شاگردان وی توسعه پیدا کرد. این رویکرد نوهگلی، به اعتراف مید، مبانی و پیش‌فرض‌هایی را به لحاظ هستی‌شناختی؛ یعنی درون‌ذات‌بودگی وجود، حرکت جوهری، «خود»، زبان و امثال آن‌ها دارد. هستی و نیز «خود» در فرآیند و پویا لحاظ می‌شود که در کنش اجتماعی، «خود» شکل می‌گیرد. در پژوهش حاضر این مبانی و نحوه‌ی ارتباط آن‌ها صورت‌بندی مفهومی شده و در گام بعد، بر مبنای حکمت متعالیه مورد نقد و ارزیابی انتقادی قرار گرفته است. حکمت متعالیه درون‌ذات‌بودگی وجود را برنتافته و در حرکت جوهری، محرّک و متحرک را قابل جمع نمی‌داند، لذا در مناسبات ماده و صورت، ماده را معدّ برای افاضه صورت می‌داند؛ نه اینکه علت و مقتضی آن باشد. «خود» نیز جوهری است که در نوع نسبت با وجود شکل می‌گیرد و کنش اجتماعی نیز اعدادی برای این نسبت ایجاد می‌کند؛ ولکن صورت از محرکِ غیرمتحرک افاضه می‌شود و عینیت خویش را از آن طلب می‌کند و نه از زبان. «خود» واقعی انسان دارای مراتب مختلفی است؛ یعنی «خود» نباتی، «خود» حیوانی و «خود» انسانی است که از زبان به عنوان وجود اعتباری برای مفاهمه و مقصود خویش سود می‌جوید. روش پژوهش در این مقاله، تحلیلی - انتقادی است. UR - https://www.jrcp.ir/article_48944.html L1 - https://www.jrcp.ir/article_48944_48ecdd2073e2b27f93f58245b56a37fe.pdf ER -