آسیب شناسی دینی آموزۀ نیروی برتر در برنامه انجمن معتادان گمنام

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام

2 دانش آموخته کارشناسی ارشد مدیریت راهبردی فرهنگ دانشگاه باقرالعلوم(ع)

چکیده

برنامه بهبودی انجمن معتادان گمنام(NA)، برنامه­ای‏ نسبتاً موفق در ترک اعتیاد که بیش از دو دهه از ورود آن به ایران می‏ گذرد و مورد توجه مخاطبان خاص قرار گرفته است. از دید انجمن، پذیرش و اجرای قدم­های دوازده ‏گانة این برنامه، معتاد متجاهر را به معتاد بهبودیافتة متعهّد، تبدیل می­ کند. هر چند که این برنامه دورنمایی را به تصویر می‏ کشاند که در آن رهجویان با ایجاد ارتباطی مستحکم با خداوند ارادة او را محقق می ‏سازند، اما در واقع به ­رغم کنترل مصرف مواد مخدر در مراحل اولیه، با به هم ‏ریختگی معرفت دینی و اعتقادی رهجویان در ادامه مسیر، احتمال خطر وسوسة منجر به مصرف و عود بیماری اعتیاد را بالا می­برد؛ عوارضی که متأثر از مبانی سکولاریستی و اومانیستی آموزه‏ های برنامه معتادان گمنام، بسترساز بی ­اعتنایی یا مخالفت رهجویان با فرهنگ اسلامی و ارزش‏های اجتماعی می ­شوند. این مقاله با بهره ‏گیری از منابع مختلف اطلاعاتی و تکنیک تحلیل کیفی، با اتخاذ موضع آسیب‏ شناسانه کوشیده است تا با شناخت نحوۀ نگاه متون رسمی NA به آموزۀ «نیروی برتر»، ریشه ­های معرفتی عدم ثبات اعضای این گروه و لغزش و عود مصرف مجدد آنها را تبیین کند.

کلیدواژه‌ها