ارائه الگوی مطلوب ممیزی در حوزه ترجمه کتب علوم انسانی با تاکید بر آراء مقام معظم رهبری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه باقرالعلوم (علیه السلام)

2 کارشناسی ارشد ارتباطات فرهنگی دانشگاه باقر العلوم(ع) - طلبه سطح سه مطالعات زنان جامعه الزهرا(س)

چکیده

ترجمه متون اگر در مجرای صحیح خود قرار بگیرد، یکی از زمینه‌های تبادل فرهنگی و پیشرفت تمدن‌ها خواهد بود. اما این ابزار امروزه به بستری برای تسری الگوهای غربی در راستای اهداف جهانی‌سازی تبدیل شده است. غرب به‌خصوص در راستای خارج کردن رقیب اصلی فکری خود یعنی جهان اسلام از میدان علوم انسانی تمرکز ویژه­ای بر محو الگوهای اسلام شیعی و جایگزین کردن الگوهای سکولار دارد.  در عملیات بی. اس. پی[1] به‌عنوان بزرگترین عملیات جاسوسی آکادمیک قرن بیستم، علوم انسانی نافذترین حوزه جنگ نرم و ترجمه کتاب سلاح تبلیغات استراتژیک به‌شمار می‌رود. چنین ادعایی نیاز به وجود الگویی هوشمند و قوی در مواجهه با مقوله ترجمه را نشان می‌دهد. امروزه تنها الگوی نظارت بر ترجمه، شیوه ممیزی مرسوم است که در میان آثار تألیفی و ترجمه شده مشترک است. اما این شیوه در مواجهه با آثار ترجمه شده کارآمدی مطلوب را ندارد. سؤال اصلی پژوهش، چیستی الگوی مطلوب مواجهه با سیل کتب ترجمه شده در حوزه علوم انسانی با تأکید بر آراء مقام معظم رهبری است. در این پژوهش به مدد روش تحلیل مضمون شیوه جدیدی از ممیزی با «عنوان ممیزی» پویا ارائه می‌شود. در ممیزی پویا تنها راه مقابله با آثار ترجمه شده، از نوع حذف و سانسور نیست؛ بلکه نقد و حاشیه‌نویسی پایاپای اثر با توجه به مبانی اسلامی در کنار ممیزی مرسوم ضروری است.



[1].b.s.p

کلیدواژه‌ها


  1.  

    1. نهج البلاغه، گردآورنده: شریف‌الرضی، محمد‌بن حسین، ترجمه جعفری تبریزی، محمد تقی(1380)؛ مشهد: نشر آستان قدس رضوی، بنیاد پژوهش‌های اسلامى.
    2. پارسانیا، حمید(۱۳91)؛ جهان‌های اجتماعی، چاپ اول، قم: انتشارات کتاب فردا.
    3. فضلی نژاد، پیام (1391)؛ نیمه پنهان: ارتش سری روشنفکران، تهران: نشر کیهان.  
    4. شرف الدین، سیدحسین(1386)؛ آیینه پژوهش، مقاله ممیزی کتاب، سیاست‌گذاری فرهنگی جمهوری اسلامی در حوزه ممیزی کتاب.
    5. داوری اردکانی، رضا(1374)؛ فارابی، تهران: چاپ قیام.
    6. مهاجرنیا، محسن(1380)؛ اندیشه سیاسی فارابی، تهران: انتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی.
    7. فلاطوری، عبدالجواد (1354) مقاله نظر فارابی درباره تبادل فرهنگ‌ها، کتاب ابونصر فارابی، زیر نظر ایرج افشار، تهران انتشارات کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد.
    8. صفا، ذبیح الله(1354)؛ مقاله محیط علمی و فرهنگی عصر فارابی، کتاب ابونصر فارابی، زیر نظر ایرج افشار، تهران: انتشارات کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد.
    9. طباطبایی، سید محمدحسین (1391)؛ اصول فلسفه و روش رئالیسم، تحقیق و تنظیم کتاب: سید هادی خسروشاهی، چاپ سوم، قم: انتشارات بوستان کتاب.
    10. صحیفه امام، جلد13، تهران: انتشارات مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
    11. دانشنامه جهان اسلام، زیرنظر غلامعلی حدادعادل (1383)، تهران: نشر بنیاد دایرة المعارف اسلامی.
    12. رجب زاده، احمد (1381)؛ ممیزی کتاب، پژوهشی در 1400 سند ممیزی کتاب در سال 1375 ، تهران: نشر کویر .
    13. پژوهشنامه ادبیات کودک و نوجوان(1377)؛ شماره 15 مصاحبه با آقای کامبیز نوروزی؛ «سانسور مردود است، حتی در ادبیات کودک».
    14. فصلنامه نقد کتاب(1393)؛ «ممیزی کتاب و مشکلات آن»، اطلاع‌رسانی و ارتباطات، سال اول، شماره 3 و 4 پاییز و زمستان.
    15. سایت مقام معظم رهبری، خامنه‌ای دات آی آرwww.khamenei.ir
    16. خبرگزاری فارس(1392)؛ گزارش همایش «ترجمه و علوم انسانی»؛ حداد عادل: «جماعت متدین وارد ترجمه علوم انسانی شوند/ ترجمه در ایران با تجدد پیوند خورده است.»
    17. سایت فرارو(1394)؛ «تشریح نحوه ممیزی کتاب در وزارت ارشاد»
    18. خبرگزاری فارس(1392)؛ قانون درباره ممیزی کتاب چه می‌گوید/ نگاهی دوباره به «اهداف، سیاست‌ها و ضوابط نشر کتاب»
    19. مشرق نیوز(1393)؛ «نگاهی به ممیزی کتاب و خطوط قرمز در کشورهای غربی»
    20. خبرگزاری مهر(1392)؛ تفسیر المیزان ناظر به شبهات رشید رضا در «المنار» است«المیزان» تفسیر آیه به روایت هم هست.