شناسایی راهبردهای مطلوب نظام جمهوری اسلامی ‌ایران در مدیریت فرهنگ انتظار، بر مبنای منویات امام خمینی (ره)

قبادی, محمد; آقاجانی, نصرالله

شناسایی راهبردهای مطلوب نظام جمهوری اسلامی ‌ایران در مدیریت فرهنگ انتظار، بر مبنای منویات امام خمینی (ره)

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ سطح سه حوزة علمیه و کارشناسی ارشد مدیریت راهبردی فرهنگ دانشگاه باقرالعلوم (علیه السلام)

² عضو هیأت علمی دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام

چکیده

جایگاه مهم باورداشت مهدویت در نظام معارف دین مبین اسلام و رابطة مستقیم و دو طرفة آن با انقلاب اسلامی، نظام مقدس جمهوری اسلامی‌ایران را بر آن می‌دارد تا در راستای مدیریت فرهنگ انتظار، راهبردهای درخوری اتخاذ کند. این راهبردها اگرچه به رشتة تدوین در نیامده‌اند اما از رهگذر بررسی منویات بنیانگذار انقلاب اسلامی‌حضرت امام خمینی (ره) قابل شناسایی و تحلیل هستند. برای این منظور در پژوهش حاضر، با استفاده از روش تحلیل مضمون، متن اندیشه‌های آن امام راحل طی سه مرحله کدگذاری، ترکیب و تلخیص شده‌اند که منتج به شکل‌گیری هشت مضمون فراگیر گردید که در واقع راهبردهای مورد نظر این پژوهش را تشکیل می‌دهند. راهبردهای شناسایی شده، سپس مورد تحلیل‌های مقایسه‌ای قرار گرفتند. این راهبردها به ترتیب اهمیت عبارتند از: تأکید بر ترابط مهدویت و انقلاب اسلامی، ترسیم تصویر شوق‌آفرین و برانگیزاننده از آرمان مهدویت، نهادینه‌سازی فرهنگ انتظار در اقشار خاص و گروه‌های مرجع، تبیین معنای صحیح فرهنگ انتظار و آسیب‌شناسی آن، تأکید بر فراشیعی، فرادینی و جهانی بودن موعودگرایی، بهره‌گیری از فرصت و مزیت اماکن و مناسبت‌های مهدوی، بسط مبانی معرفتی مهدویت، تأکید بر عدالت‌خواهی به عنوان ویژگی مهم دولت زمینه‌ساز ظهور و جامعة منتظر.

کلیدواژه‌ها

مراجع

افروغ، عماد و دیگران(1379)، «تبادل فرهنگ‌ها، ضرورت‏ها و دورنماها»، فصلنامة مطالعات ملی، دورة دوم، ش6.
اقتداری، علی‌محمد(1388)، سازمان و مدیریت، چ 39، تهران: مولوی.
امیری، مجتبی(1384)، «تبیین نقش و جایگاه جامع‌نگری و تفکر استراتژیک در سازمان»، فصلنامة مطالعات دفاعی استراتژیک، س7، ش23 و 24، پاییز و زمستان 1384.
الوانی، سید مهدی(1382) مدیریت عمومی، چ19، تهران: نی.
جیمزبراین، کویین و مینتزبرگ،هنریورابرت ام، جیمز(1382)مدیریت راهبردی: فرآیند راهبرد، چ3، تهران: مؤسسة عالی آموزش و تحقیق مدیریت و برنامه‌ریزی.
دیوید، فرد‌آر(1392)، مدیریت استراتژیک، ترجمة سیدمحمد اعرابی و محمد تقی‌زاده مطلق، چ27، تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
رضاییان، علی(1383) اصول مدیریت، چ15، تهران: سمت.
شاین، ادگار(1383)، فرهنگ سازمانی، ترجمة محمد ابراهیم محجوب، چ 1، تهران: فرا.
شفیعیسروستانی،ابراهیم(1387)، معرفت امام زمان و تکلیف منتظران، چ3، تهران: مؤسسهفرهنگیموعودعصر (عج).

10. شیخ‌زاده، محمد و ابوالحسن فقیهی و محمدتسلیمی و دیگران(1390)، «تحلیل مضمون و شبکه مضامین: روشی ساده و کارآمد برای تبیین الگوهای موجود در داده‌های کیفی»، فصلنامة اندیشة مدیریت راهبردی، س5،ش2،پاییزوزمستان1390،شمارهپیاپی10.

11. صافی گلپایگانی، لطف‌الله(1393)، انتظار عامل مقاومت، چ1، قم: مرکز تنظیم و نشر آثار آیه‌الله العظمی‌صافی گلپایگانی.

12. صدر، محمد، تاریخ الغیبة الکبری(1402) ج۱، چ1، بیروت، دار التعارف للمطبوعات.

13. عرفان، امیرمحسن(1390)، «تبیین ضرورت‌های رویکرد راهبردی به آموزۀ مهدویت»، فصلنامة پژوهش‌های مهدوی، س1، ش 3، زمستان1390.

14. کلاین برگ، اتو(1376)، روانشناسی اجتماعی، ج1، ترجمة علی‌محمد کاردان، چ13، تهران: علمی-فرهنگی.

15. مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم(1430)، چ3، تهران: مرکز نشر آثار العلامه المصطفوی.

16. محسنی، منوچهر(1380)، جامعه‌شناسی عمومی، چ17، تهران: طهوری.

17. مطهری، مرتضی(1373)، قیام و انقلاب مهدی از دیدگاه فلسفة تاریخ، چ13، تهران: صدرا.

18. ملایی، حسن(1393)، «کاوشی مفهوم‌شناسانه در سبک زندگی منتظرانه»، فصلنامة انتظار موعود، س 14، ش 44، بهار1393 .

19. مهری، کریم وهمکاران(1393)، «سیاستگذاری قومی‌مبتنی بر دیدگاه مقام معظم رهبری: تحلیل تماتیک»، دو فصلنامة مطالعات قدرت نرم، س4،ش 10،بهاروتابستان.

20. نبوی، محمدحسن(1373)، مدیریت اسلامی،چ 24، قم: بوستان کتاب.