بررسی نگرش زنان جوان پیرامون منزلت نقش خانه داری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشجوی دکتری سیاست گذاری فرهنگی دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام

چکیده

هرچند امروزه خانه داری از شکل سنتی آن فاصله گرفته و زندگی مدرن شهری از جهاتی از رنج های آن کاسته است، امّا بسیاری از امتیازات عاطفی و منزلتی آن را نیز روبوده تا جایی که بیشتر  زنان خانه دار، خانه داری را شغلی پر زحمت، یکنواخت و امروزه کم ثمر، تلقی می کنند. در حالی که با وجود تحولات جوامع شهری و حتی روستایی هنوز همان انتظارات سنتی از نقش زن در خانه در نگرش اکثر افراد باقی است. سئوالی که در اینجا مطرح می شود آن است که آیا با وجود باقی ماندن این انتظارات سنتی، جامعه ما جایگاه و منزلت واقعی نقش خانه داری را برای ایفاگران این نقش قائل است و یا آنکه از همان منزلت سنتی نیز فروکاسته است؟ این موضوع دارای ریشه ها و علل جامعه شناختی و روانشناختی عمیقی است که در این مقاله تلاش شده است با بررسی عوامل نگرشی مسئله منزلت خانه داری به عنوان یک نقش اجتماعی از طریق به کارگیری روش  کیفی -مصاحبه مسئله محور با زنان جوان- ابعاد تاثیر مؤلفه های شخصیتی و نیازهای افراد و دیدگاه گروه خودی، الزامات موقعیتی و همچنین تاثیر تصورات قالبی افراد جامعه بر منزلت این نقش توصیف شود. نتایج حاصل از این پژوهش حاکی از آن است که مؤلفه های فردی در نگرش شاغلین بیشتر از خانه دارها مؤثر بوده است و با وجود اهمیت مؤلفة دیدگاه گروه خودی در انتخاب خانه داری نتایج بیانگر آن است که گروه خودی نتوانسته در فرد انتخاب کنندة خانه داری احساس رضایت پایدار نسبت به این انتخاب ایجاد کند. براین اساس آنچه مهم و ضروری به نظر می رسد آن است که به جای اتخاذ رویکردهای اقتصادی به این مسئله، جامعه کنونی ما نیازمند اتخاذ سیاستگذاری فرهنگی در این زمینه می باشد تا با تغییر نگرش خانه داری به عنوان وظیفه بانوان که ریشه در تصورات قالبی جامعه ما دارد، منزلت حقیقی این نقش را بازگرداند.

کلیدواژه‌ها


  1.  

    1. آزاد ارمکی، تقی؛ جامعه شناسی خانواده ایرانی؛ تهران: سمت، 1390.
    2. آذربایجانی، مسعود؛ روانشناسی اجتماعی با نگرش به منابع اسلامی؛ تهران: سمت، 1390.
    3. آوث ویت، ویلیام؛ فرهنگ علوم اجتماعی قرن بیستم؛ ترجمه حسن چاوشیان؛ تهران: نشرنی، 1392.
    4. احمدیه، مریم؛ «حق اجرتالمثل و نحله در یک بررسی حقوقی»؛ مطالعات راهبردی زنان، ش25، پاییز 1383.
    5. اسپیز، راسل؛ روان‏شناسی اجتماعی تصورات قالبی؛ مشهد: نشر مرندیز، 1391.
    6. استروس، آنسلم و دیگران؛ مبانی پژوهش کیفی؛ ترجمه ابراهیم افشار؛ تهران: نشر نی، 1392.
    7. بارون، رابرت؛ روان‏شناسی اجتماعی؛ ترجمه یوسف کریمی؛ تهران: روان، 1391.
    8. باقری، شهلا؛ «ارزیابی برنامه پنجم توسعه و راهبردهایی برای بهبود فرآیند نظام‏سازی در حوزة زنان و خانواده»؛ تهران: کتاب اندیشه‏های راهبردی، زن و خانواده، 1391.
    9. بر، ویوین؛ جنسیت و روانشناسی اجتماعی؛ ترجمه حبیب احمدی؛ شیراز: نوید، 1383.
    10. بستان، حسین؛ جامعه‏شناسی خانواده با نگاهی به منابع اسلامی؛ قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1390.
    11. بیرو، آلن؛ فرهنگ علوم اجتماعی؛ تهران: کیهان، 1375.
    12. فلیک، اووه؛ درآمدی بر تحقیق کیفی؛ ترجمه هادی جلیلی؛ تهران: نشر نی، 1387.
    13. گلشن، محمدرسول؛ روان‏شناسی اجتماعی؛ تهران: نشر وانیا، 1391.
    14. گیدنز، آنتونی؛ جامعه‏شناسی؛ ترجمه حسن چاوشی؛ تهران: نشر نی، 1386.
    15. لیندر، بیرگیتا؛ فرهنگ و توسعه (یونسکو)؛ ترجمه نعمت‏الله فاضلی؛ تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1376.
    16. ندری ابیانه، فرشته؛ «خانه‏داری، اشتغال و زنان ایرانی»؛ فصلنامه بانوان شیعه، سال سوم، ش9، 1385.
    17. هام، مگی؛ فرهنگ نظریه‏های فمنیستی؛ ترجمه فیروزه مهاجر و دیگران؛ تهران: نشر توسعه، 1382.
      1. Primeau, A, Loree; A Woman´s Place: Unpaid work in the Home; The American Journal of Occupational Therapy, 1992, pp.981-988 .