عضو هیات علمی گروه مطالعات فرهنگی اجتماعی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
چکیده
آسیب‌های اجتماعی از جمله مسائلی است که اگرچه مولود دوران جدید نمی‌باشد اما شرایط دوران مدرن سبب گسترش این آسیب‌ها شده است. علاوه بر شرایط دوران جدید، فاصله‌گرفتن از ظرفیت‌ها و اقدامات سنتی و بومی متناسب با اقتضائات هر منطقه، سبب پیچیده‌تر شدن آسیب‌های اجتماعی در سالیان اخیر شده است. این مقاله به دنبال آن است که باتکیه‌بر سنت ایرانی اسلامی و بهره‌گیری از ظرفیت‌های انسانی و زیرساخت‌های فرهنگی و دینی، مفهوم «امداد فرهنگی» را به‌عنوان یکی از راهکارهای مواجهه به‌منظور پیشگیری و جلوگیری از گسترش آسیب‌های اجتماعی ارائه کند. براین‌اساس در این مقاله با استفاده از روش کتابخانه‌ای و مصاحبه در مقام گردآوری داده و روش تحلیل مضمون در مقام تحلیل داده‌ها، تلاش شده است مفهوم «امداد فرهنگی» تبیین شود. به‌منظور تبیین این مفهوم، ابتدا انواع ترکیب‌های صفت و موصوفی و هویتِ فعل و فاعلی موردبحث قرار گرفته و در ادامه چهار بعد «هویت»، «دین‌داری و معنویت»، «همزیستی» و «سازماندهی و شبکه‌سازی» به‌عنوان ابعاد اصلی این مفهوم ارائه شده و نقاط تمایز آن با مفاهیم مشابه مانند مددکاری اجتماعی مورد اشاره قرار گرفته است.
)