پدیدارشناسی مساله فرهنگی جمهوری اسلامی ایران از منظر مدیران، صاحبنظران و فعالان فرهنکی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه باقرالعلوم

2 دانشیار دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام

3 عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی

چکیده

انقلاب اسلامی را می‌توان پدیده‌ای کاملاً فرهنگی دانست که فرهنگ مهم‌ترین بستر وقوع و توسعه‌ی آن و در همان حال بزرگترین تهدید آن است. این مقاله کوشیده با اتکا به سه مرحله‌ی روش پساپدیدارشناسانه‌ی «تغیّر» از طریق گفتگوی عمیق با نوزده نفر از مدیران، صاحبنظران و فعالان فرهنگی شناخته‌شده و تاثیرگذار کشور به روایت نسبتاً کاملی از واقعیت مسأله‌ی فرهنگی ج.ا. برسد و چشم‌انداز فرهنگی کشور در صورت تداوم وضع موجود را ترسیم کند و ضروری‌ترین سیاست‌ها برای بهبود وضعیت را بشناسد.
با توجه به داده‌های به‌دست‌آمده از گفتگوها، «اختلال در مولفه‌های همبستگی اجتماعی»، «عوارض ذاتی تجدد و مدرنیته»، «کاهش جایگاه دین و زوال دین‌داری»، «کارگزاران و مدیران کارنابلد»، «نابسامانی و عدم توازن ساختار حکمرانی» و «ابتلای الهی به اقتضای مسیر رشد» جنبه‌های گوناگونی از واقعیت مسأله‌ی فرهنگی ج.ا. هستند و مشارکت‌کنندگان در پژوهش باور دارند که چشم‌انداز فرهنگی جمهوری اسلامی در صورت تداوم شرایط موجود این‌گونه خواهد بود: «آشفتگی و هرج‌ومرج ارزشی و فرهنگی»، «تغییر ماهیت و تبدیل نظام» یا «رشد فرهنگی جامعه و تثبیت بنیادین نظام».

کلیدواژه‌ها


اشتریان، کیومرث(1391). مقدمه‌ای بر روش سیاستگذاری فرهنگی، تهران: جامعه‌شناسان.
بیانات آیت‌الله خامنه‌ای به نقل از پایگاه اینترنتی دفتر مقام معظم رهبری: ir.
خداشناس، لیلاسادات(1390). واکاوی تجربه‌ی پدیده‌ی بازنشستگی از منظر بازنشستگانِ بخش دولتی: پژوهشی بر مبنای پدیدارشناسی، پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد رشته‌ی مدیریت دولتی در دانشکده‌ی مدیریت و اقتصاد در دانشگاه تربیت مدرس (تهران).
داگلاس، آلن(1371). پدیدارشناسی دین، ترجمه‌ی بهاءالدین خرمشاهی، مجله‌ی فرهنگ، شماره‌ی 11، صص 33 تا 68.
فاضلی، نعمت‌الله(بی‌تا). مساله فرهنگی چیست؟ و مسائل فرهنگی ایران کدام است؟، پایگاه اینترنتی فرهنگ‌شناسی: ir/persian/node/1016.
کاجی، حسین(1392). فلسفه‌ی تکنولوژی دون آیدی پاسخی به دترمینیسم تکنولوژیک، تهران: هرمس.
مظلوم خراسانی، محمد(1385). بررسی مسایل اجتماعی ایران، مشهد: دانشگاه فردوسی.