بررسی کنش ارتباطی وساطت ازدواج در جامعه شبکه‌ای (مطالعه موردی: سایت همسریابی آغازنو و گروه تلگرامی محسن)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری فرهنگ و ارتباطات

2 هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم (ع)

چکیده

کنش وساطت در ازدواج از دیرباز در جوامع مرسوم بوده است. امروزه به دلیل رشد فناوری و فضای گسترده ارتباطی، شکل جدیدی از وساطت نمایان شده است که با استفاده از رسانه بر بستر نت، مشاهده می­شود. اکنون شبکه جهانی اینترنت و مالکان سایتها و شبکه­ های اجتماعی، واسطه­ گرانی هستند که با ویژگی ­های خاصی کنش وساطت را از مدل سنتی آن متمایز نموده­ اند. پژوهش حاضر با بررسی یک سایت و یک گروه از شبکه اجتماعی تلگرام به بررسی نحوه این وساطت پرداخته است. با استفاده از روش تحلیل مضمون و مصاحبه­ هایی که از افراد مختلف و کاربران این شبکه­ ها انجام شد یافته ­های تحقیق نشان می­دهد که این مدل از وساطت، هرچند ظرفیتی بسیار مهم به شمار می­آ­ید و امروزه نیز ناگزیر از استفاده آن هستیم، اما در جامعه ایرانی ناکارآمد است و شبکه­ های موجود، نوعی گرته ­برداری از صنعت دوستیابی و همسریابی غربی بوده که مبتنی بر نظام سرمایه­داری و منفعت «خود» است. ارتباط شکل گرفته در این شبکه ­ها که نمونه­ای از عشق سیال است همراه با هویت­ های مجهول و مجعول، آسیب­های زیادی به کاربران وارد می­ سازد. حال آنکه بنابر مبنای دینی، وساطت، کنشی فرهنگی و نه اقتصادی، و مبتنی بر سودرسانی به دیگری است. بنابراین علاوه بر نیاز به شناخت پدیده و اتخاذ راهبردهای سیاستگذارانه به جای برخوردهای امنیتی و کنش های تهدیدانگارانه، لازم است به بازسازی الگوی بومی وساطت در جامعه شبکه ­ای پرداخته شود. 

کلیدواژه‌ها