تزاحم اخلاقی میان دو اصل احترام به حریم خصوصی و حفظ امنیت کاربران در شبکه‌های اجتماعی سایبری و ارائه راهکار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی گروه علوم اجتماعی

2 دبر قطب

چکیده

مأموران امنیتی و خانواده­ها در ارتباط با کاربران شبکه­های اجتماعی سایبری، با دو اصل اخلاقی «حفظ حریم خصوصی» و «حفظ امنیت» مواجه‌اند؛ این دو اصل، در مواردی، با یکدیگر در تزاحم قرار می­گیرند و مأموران امنیتی و سرپرستان خانواده نمی‌توانند هر دوی آن‌ها را رعایت کنند و به‌ناچار باید برای ترجیح سیاستگذاری کرد. حال پرسش این است که در چنین مواردی چه باید کرد: آیا به هیچ‌یک عمل نکنند و هر دو را کنار بگذارند یا یکی را فدای دیگری کنند؟ در این‌ صورت کدام‌یک را باید فدای دیگری کرد؟ آیا می‌توان در تمام موارد یکی را بر دیگری مقدم داشت و یا اینکه برحسب موارد و با توجه به پیامدهای مراعات آن‌ها باید تصمیم گرفت. برای حل تزاحم اخلاقی، چهار راهکار وجود دارد: جمع میان دو اصل، دفع هر دو، ترجیح یک طرف و تخییر. این مقاله با پذیرش اصل ترجیح و با تبیین مراحل آن، یعنی؛ محاسبه مصالح، تطبیق با اهداف اخلاقی و تقدم امر دارای اهمیت بیشتر، حفظ امنیت کاربران را امری اَهَم معرفی می‌کند. در پایان، با ترجیح حفظ امنیت کاربران نسبت به حفظ حریم خصوصی، شرط هتک حریم خصوصی کاربران را از منظر اخلاقی بررسی می‌کند.

کلیدواژه‌ها


  1. 1. قرآن کریم.

    2. آذربایجانی، مسعود و افضل بلوکی و محمدعلی مصلح نژاد(1392)؛ روش حل تزاحم­های اخلاقی با تأکید بر دیدگاه آیت‌الله مصباح، پژوهش‌نامه اخلاق، سال ششم، شماره 21، ص39 - 59

    3. اتکینسون، آر. اف(1370)؛ فلسفه اخلاق، ترجمه: سهراب علوی‌نیا، تهران: مرکز ترجمه و نشر کتاب.

    4. الخادمی، نورالدین(1421ق)؛ المصلحه المرسله حقیقتها و ضوابطها، بیروت: دار ابن حز.

    5. العالم، یوسف حامد(1421ق)؛  المقاصد العامه للشریعه الاسلامیه، قاهره: دارالحدیث.

    6. انصاری، مرتضی‌بن محمدامین(1421ق)؛ فرائدالاصول، قم: مجمع الفکرالاسلامی.

    7. ایران‌پور، پرستو(1391)؛ میزان سواد رسانه‌ای و نقش آن در استفاده از رسانه‌های تعاملی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی تهران.

    8. بلوکی، افضل و محمدعلی مصلح‌نژاد(1391)؛ مبانی و مؤلفه‌های اعتقادی در رفع تزاحم اخلاقی، پژوهش­های اعتقادی- کلامی، سال دوم، شماره 5، ص 33- 58.

    9. بهرامی، محسن و احد قراملکی(1391)؛ تحلیل مفهومی تعارضات اخلاقی، مجله ایرانی اخلاق و تاریخ پزشکی، دوره پنجم، شماره 2، ص 32- 44.

    1. تویسرکانی، محمدنبی ابن احمد(1413)؛  لئالی الاخبار، قم: مکتب العلامه، 5 ج.
    2. جوادی­آملی، عبدالله(1391)؛ مفاتیح الحیاه، قم: اسراء.
    3. خادمی، عین‌اله و علی حیدری و کبری عباسی‌کیا(1393)؛ ارزیابی راه‌حل‌های اندیشمندان اسلامی در مواجهه با تزاحم تکالیف اخلاقی، فصلنامه آینه معرفت، دانشگاه شهید بهشتی، ص 139- 152.
    4. دهخدا، علی‌اکبر(1338)؛ فرهنگ لغات، تهران: چاپ سیروس.
    5. صدر، محمدباقر(1405)؛ بحوث فی علم‌الأصول، مقرر محمود هاشمی شاهرودی، قم: مؤسسه دائره معارف الاسلامی، 7 ج.
    6. مجلسى، محمدباقر(1413)؛ بحار الانوار، 111 جلد، بیروت: دارالاضواء.
    7. مسعودی، محمدهاشم(1389)؛ ماهیت و مبانی کلامی تکلیف، چاپ دوم، قم: بوستان کتاب.

     

    1. Bennett, C. (2001), Cookies, Web Bugs, Webcams and Cue Cats: Patterns of Surveillance on the World Wide Web. Ethics and Information Technology 3(3), 195 – 208.
    2. Brey, P. (2007), “Ethical Aspects of Information Security and Privacy”, in: Security, Privacy, and Trust in Modern Data Management, M. Petković and W. Jonker (Eds.), Springer Berlin Heidelberg, pp. 21-36.
    3. DeCew, Judith, "Privacy", The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Spring 2015 Edition), Edward N. Zalta (ed.), URL http://plato.stanford. edu/archives/spr2015/entries/privacy/>.
    4. Driver, Julia, "The History of Utilitarianism", The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Winter 2014 Edition), Edward N. Zalta (ed.), http://plato.stanford.edu/archives/win2014/entries/utilitarianism-history.
    5. Horty, John f.(2003), “Reasoning with Moral Conflicts” University of Maryland, College Park, NOU^S 37:4,557–605.
    6. Landwehr.C.E and Heitmeyer.C.L and McLean.J.D (2011). “A security model for military message systems: Retrospective”, Naval Research Laboratory, Washington DC.
    7. Ross, W. D, (1930),the right and the good , oxford university press.
    8. Shostack.A and Syverson.P (2004), “What price privacy, J. in Economics of Information Security”, The Netherland, Kluwer.
    9. Parent, W., (1983), “Privacy, Morality and the Law”, Philosophy and Public Affairs, 12: 269–88.